Czym są psychozy i jak je rozpoznać?
Psychiatra zajmuje się nie tylko leczeniem zaburzeń depresyjnych czy lękowych, ale także zaburzeń psychotycznych (psychoz). Psychozy to stany, w których pacjent nieprawidłowo postrzega rzeczywistość. Najważniejsze objawy psychozy to:
- Urojenia – fałszywe przekonania, które nie mają pokrycia w rzeczywistości. Przykłady: przekonanie o byciu prześladowanym, podszywaniu się innych pod bliskich, kontrolowaniu lub czytaniu myśli.
- Omamy (halucynacje) – doznania zmysłowe (widzenie, słyszenie, odczuwanie obecności osób lub rzeczy), których realnie nie ma.
Największym zagrożeniem przy psychozach jest brak krytycyzmu – chory wierzy w realność swoich doznań i nie postrzega siebie jako osobę chorą. Tłumaczenie, logiczne argumenty i dyskusja nie zmieniają jego przekonań.
Co robić, gdy zauważasz objawy psychozy?
Jeśli w Twoim otoczeniu ktoś myśli lub mówi w sposób nieadekwatny do rzeczywistości (np. ma urojenia lub omamy), warto przekonać tę osobę do wizyty u psychiatry. Tylko specjalista może postawić trafną diagnozę i prowadzić skuteczne leczenie. Wizyta u lekarza POZ (rodzinnego) może być pomocna w rozpoznaniu, ale dalsze leczenie powinno odbywać się w gabinecie psychiatrycznym.
Uzależnienia – czym są i kto może pomóc?
Psychiatrzy zajmują się również leczeniem różnych uzależnień. Problem uzależnienia dotyczy nie tylko alkoholu, ale także:
- palenia tytoniu,
- używania marihuany, mefedronu i innych narkotyków,
- nadużywania leków nasennych, uspokajających,
- hazardu, gier komputerowych i innych zachowań nałogowych (uzależnienia behawioralne).
Jak rozpoznać uzależnienie?
O uzależnieniu mówimy, gdy:
- potrzeba sięgnięcia po środek lub powtarzania zachowania dominuje nad codziennym funkcjonowaniem,
- zaniedbujesz pracę, rodzinę, własne zdrowie,
- priorytetem staje się zdobycie lub użycie danej substancji lub wykonanie danej czynności.
Skuteczna pomoc – psychiatra, psychoterapeuta, ośrodek terapii
W leczeniu uzależnień najważniejsze jest wsparcie psychoterapeuty oraz współpraca z psychiatrą, gdy konieczne jest leczenie farmakologiczne. Leczenie uzależnienia jest trudne, ale możliwe – wymaga kompleksowej opieki i zaangażowania specjalistów.
Jeśli problem dotyczy Ciebie lub kogoś bliskiego, odwiedź specjalistyczny ośrodek lub umów się na wizytę u psychiatry. Ośrodki terapii oferują pomoc także dla rodzin osób uzależnionych – istnieją programy wspierające osoby współuzależnione.
Podsumowanie – dlaczego nie warto zwlekać z szukaniem pomocy?
Psychozy i uzależnienia to poważne zaburzenia, które wymagają specjalistycznej pomocy. Szybka reakcja, diagnoza i leczenie psychiatryczne znacznie zwiększają szansę na poprawę jakości życia zarówno pacjenta, jak i jego najbliższych.
